Mỗi người Việt Nam trên 15 tuổi uống quân bình 21 lít rượu hoặc 170 lít bia nên Việt Nam dẫn đầu thế giới về bệnh xơ gan và bệnh gan là điều dể hiểu. Nhưng rất nhiều người “nói không với rượu – bia” vẫn bị xơ gan?
Bởi có nhiều nguyên nhân dẫn đến xơ gan, và đó đều là những nguyên nhân chính và phần lớn chúng ta không hề biết các nguyên nhân này.

XƠ GAN – CĂN BỆNH GÂY TỬ VONG THỨ 3 TẠI VIỆT NAM

Những thông tin báo động về xơ gan mà chúng ta nghe đã thấy sửng sốt:

– Xơ gan được gọi là 1 trong “tứ chứng nan y” và mức độ nguy hiểm xếp ngang hàng với ung thư.
– Trong 95 triệu người Việt Nam có hơn 4.5 triệu người bị xơ gan ở các mức độ khác nhau
– 10 năm qua có 22.000 – 31.000 người chết mỗi năm do xơ gan và xơ gan biến chứng ung thư gan
– Ung thư gan là bệnh gây tử vong lớn nhất Việt Nam trong các bệnh ung thư, và đứng thứ 3 trong các bệnh gây chết người.

…..
Rõ ràng xơ gan là căn bệnh vô cùng nguy hiểm mà bất kỳ người Việt Nam nào cũng có thể mắc phải. Vậy nguyên nhân chính gây bệnh xơ gan tại Việt Nam là gì?

NHỮNG NGUYÊN NHÂN CHÍNH GÂY BỆNH XƠ GAN TẠI VIỆT NAM

1. Nguyên nhân đầu tiên và là nguyên nhân lớn nhất gây ung thư gan chính là đồ uống có cồn (rượu – bia)

Đầu tiên, hãy xem quá trình gan thải độc tố từ đồ uống có cồn:

Khi rượu bia vào cơ thể, chỉ khoảng 10% lượng cồn được đào thải qua đường tiểu, mồ hôi và hơi thở. 90% cồn còn lại sẽ đến thẳng gan. Tại gan, chất cồn sẽ được tế bào gan xử lý, tiến hành quá trình đào thải ra khỏi cơ thể. Quá trình gan đào thải cồn như thế nào?
– Đầu tiên là enzym Alcohol dehydrogenase sẽ tiến hành chuyển hóa cồn (ethanol – C2H5OH) thành Nước, carbon dioxide (CO2) và Acetaldehyde – một độc tố kịch độc cho cơ thể. Nước sẽ được đào thải qua đường tiểu và da, CO2 được phổi thải ra ngoài theo đường thở.
– Độc tố Acetaldehyde tiếp tục được enzym ALDH tiếp tục chuyển hóa thành Acetic acid và chất này được đào thải nước tiểu.
Và quá trình gan đào thải cồn (Ethalnol) ra khỏi cơ thể sẽ diễn ra 2 hiện tượng phá hủy tế bào gan:
– Một là, độc tố Acetaldehyde nếu vượt ngưởng đào thải của gan sẽ tích tụ lại một phần trong gan và một vài cơ quan trong cơ thể, trong đó tích tụ tại gan là chủ yếu nhất. Độc tố Acetaldehyde sẽ phá hủy tế bào gan, gan tổn thương và chuyển thành mô xơ gan (sẹo gan)
– Hai là, quá trình sản sinh 2 loại enzym ADH và ALDH để chuyển hóa cồn sẽ kích thích sản sinh tế bào Kupffer, tế bào kupffer làm tăng sản sinh các chất gây viêm gan, phá hủy tế bào gàn

Thực tế rượu bia phá hủy gan như thế nào?

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nếu tiêu thụ khoảng 40-60 ml rượu/ngày, nguy cơ xơ gan hơn người không uống rượu tăng gấp 6 lần; người uống khoảng 60-80 ml rượu/ngày, nguy cơ xơ gan tăng 14 lần. Gần 60% số người nghiện rượu mãn tính mắc bệnh gan nhiễm mỡ, 20%-30% sẽ phát triển thành xơ gan.
Không còn nghi ngờ gì nữa! Sử dụng rượu – bia là con đường ngắn nhất và nhanh nhất đưa bạn đến xơ gan, ung thư gan.
Nhưng rượu bia chỉ là một trong những nguyên chính gây xơ gan. Rất nhiều người không sử dụng hoặc sử dụng ít rượu bia vẫn bị xơ gan. Vì còn những nguyên nhân gây xơ gan sau:

2. Xơ gan có nguyên nhân từ bệnh truyền nhiễm do virus:

Viêm gan B và C đều gây tổn thương gan, và nếu bệnh kéo dài hoặc điều trị không đúng cách sẽ làm cho các tổn thương này lan rộng từ đó, các mô gan khỏe mạnh được thay bằng mô xơ gan.(Bệnh xơ gan)

Thực tế: Dữ liệu nghiên cứu cho thấy, 15%-20% bệnh nhân bị viêm gan sẽ bị xơ gan trong vòng 6 năm, 10%-15% bệnh nhân bị xơ gan phát triển thành ung thư gan. Trong số bệnh nhân xơ gan và ung thư gan, 80% -90% người có nguy cơ mang virus viêm gan B. Nếu không được điều trị, khoảng 90% bệnh nhân sẽ tử vong do xơ gan hoặc ung thư gan trong 30 – 50 năm sau.

3. Xơ gan có nguyên nhân từ nhiễm ký sinh trùng:

Do thói quen ăn uống không đảm bảo vệ sinh, không kiểm soát tốt nguồn gốc thực phẩm và cách chế biến các món ăn có nguy cơ nhiễm ký sinh trùng cao, nhiều người ăn phải ký sinh trùng. Ký sinh trùng trong thực phẩm sống, đặc biệt là bệnh sán lá gan khi xâm nhập vào cơ thể sẽ kích thích sự tăng sinh mô liên kết xơ trở thành bệnh sán lá gan, nó có thể gây tăng huyết áp tĩnh mạch, tạo thành bệnh xơ gan do sán.

4. Ứ mật cũng là nguyên nhân gây xơ gan dể gặp:

Mật đọng lại do viêm, tắc hay sỏi mật sẽ có những ảnh hưởng tiêu cực lên lá gan cũng như các tế bào gan và từ đó có thể khiến gan bị xơ.

5. Béo phì gây xơ gan ngày càng nhiều:

Béo phì là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Bệnh này xảy ra khi quá nhiều chất béo tích tụ trong tế bào gan. Khi gan chứa quá nhiều chất béo còn có thể dẫn đến xơ gan, suy gan.

6. Xơ gan không thể bỏ qua nguyên nhân từ uống nhiều nước ngọt

Nước ngọt nhiều đường dễ gây béo phì, do đó cũng ảnh hưởng đến gan. Một nghiên cứu cho thấy người uống từ một món nước ngọt trở lên mỗi ngày dễ bị gan nhiễm mỡ hơn người hoàn toàn không uống. Nguy cơ này càng cao hơn ở người đã bị béo phì, quá cân.

7. Lạm dụng thuốc kháng sinh cũng hại gan như dùng rượu bia:

Thuốc kháng sinh ngoài chức năng tiêu diệt vi khuẩn gây các bệnh do virus, vi khuẩn nhưng nó cũng đồng thời làm cản trở khả năng thải độc của gan và đặc biệt là phá hủy tế bào gan. Đặcbiệt, thuốc kháng sinh chứa Acetaminophen (kháng sinh giảm đau, hạ sốt) liều cao có thể gây suy gan, thậm chí tử vong.

8. Thuốc lá không chỉ phá hủy phổi, nó cũng phá hủy gan một cách từ từ như cách nó phá hủy phổi

Hút thuốc làm tăng nguy cơ ung thư gan, xơ gan. Hóa chất độc trong khói thuốc có thể gây sưng viêm, xơ gan, tăng sản xuất cytokines, hóa chất làm tăng sưng viêm, gây hại tế bào gan. Người bị viêm gan B và C hút thuốc còn làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào gan.

KẾT LUẬN:
Lá gan người Việt Nam đang khổ nhất thế giới và Việt Nam đang là một trong những nước đúng đầu thế giới về bệnh gan và tử vong vì bệnh gan, trong đó có xơ gan.
4.5 triệu người bị xơ gan và 24.000 người tử vong mỗi năm do xơ gan hoặc biến chứng xơ gan. Và một lượng không nhỏ người Việt đang vật vã để chữa trị bệnh xơ gan và họ đang rút ngắn tuổi thọ của mình một cách đáng kể vì xơ gan.
Đã đến lúc chúng ta cứu lấy lá gan của mình trước khi để: rượu, bia, chất kích thích, thuốc kháng sinh, thực phẩm bẩn…biến lá gan của chúng ta thành một khối gan bị xơ và đứng trước nguy cơ tử vong quá cao.