Men gan là một loại enzym có trong mỗi tế bào gan, khi tế bào gan enzym (men gan) hòa vào máu và làm tăng chỉ số men gan trong máu. Men gan cao (tăng men gan) là một biểu hiện của việc gan đang bị tổn thương, các tế bào gan đang bị hủy hoại một cách bất thường.
Vậy nguyên nhân vì sao men gan tăng hay nói cách khác nguyên nhân gì đã phá hủy tế bào gan bất thường?

7 NGUYÊN NHÂN CHÍNH LÀM TĂNG MEN GAN Ở VIỆT NAM

1. Men gan cao do gan mắc bệnh viêm gan virus

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) quy định có 5 loại virus gây viêm gan là A, B, C, D, E. Đặc biệt virus viêm gan B, hiện trên thế giới có khoảng 2 tỷ người nhiễm bệnh, còn tại Việt Nam có đến gần 20% dân số bị nhiễm virus viêm gan với số người tử vong mỗi năm là trên 24.000 người.
Viêm gan là căn nguyên lớn nhất dẫn đến các vấn đề nguy hiểm: Xơ gan, suy gan, ung thư gan và gây ra 24.000 trường hợp tử vọng mỗi năm. Người bị viêm gan sẽ có một lượng tế bào gan bị phá hủy và làm tăng men gan trọng máu

Nếu viêm nhẹ, bệnh mới phát thì men gan sẽ tăng từ 2 – 5 lần. Nhưng viêm gan nặng thì lượng men gan sẽ tăng rất cao, có thể trên 10 lần và lúc này viêm gan đang đe dọa tính mạng người bệnh.

2. Tăng men gan do gan bị tổn thưởng từ rượu bia, thuốc lá, chất có cồn

Khi rượu bia vào cơ thể, chỉ khoảng 10% lượng cồn được đào thải qua đường tiểu, mồ hôi và hơi thở. 90% cồn còn lại sẽ đến thẳng gan.
Tại gan còn sẽ được chuyển hóa thành Acetaldehyde – Là một dạng độc tố có mức nguy hại cao. Thông thường độc tố này sẽ được chuyển hóa tiếp và đào thải. Nhưng khi gan quá tải khả năng đào thải thì chính Acetaldehyde sẽ nhiễm trực tiếp vào gan và phá hủy gan.
Ngoài ra, quá trình thải độc đồ uống có cồn, còn làm sản sinh ra Interleukin, TNF-α, TGF-β, đây là 3 chất gây tổn hại tế bào gan.

Như vậy, sử dụng đồ uống có cồn, thuốc lá sẽ mang đến 3 tác hại rất lớn cho gan:
– Gây nhiễm độc gan từ đó phá hủy tế bào gan
– Sản sinh các yếu tố nội sinh phá hủy tế bào gan.
– Gan làm việc quá sức dẫn đến bị phá hủy tế bào
Cả 3 quá trình này đếu dẫn đến tăng men gan trong máu.
Thực tế cho thấy là đồ uống có cồn, thuốc là là nguyên nhân hàng đầu mang đến các bệnh: viêm gan, xơ gan, suy gan, gan nhiễm mỡ….và tăng men gan là biểu hiện của những hệ quả này.

3. Men gan tăng do các bệnh lý đường mật:

Các bệnh lý ở đường mật như viêm đường mật, viêm túi mật, sỏi mật, sỏi mật trong gan… sẽ làm tổn thương gan và làm tăng men gan.

4. Men gan tăng do một số bệnh truyền nhiễm phá hủy tế bào gan

Có rất nhiều căn bệnh khiến men gan tăng cao. BSCKI Nguyễn Thị Hoa, Trưởng khoa Nội 3, Bệnh viện Tuệ Tĩnh, Học viện y dược học cổ truyền Việt Nam cho biết, có bệnh nhân chỉ sốt xuất huyết, men gan cũng tăng lên tới hàng nghìn. Bởi khi người bệnh bị sốt xuất huyết , ảnh hưởng tới rất nhiều cơ quan trong cơ thể trong đó có gan, biến chứng của xuất huyết gây viêm gan và hoại tử tế bào gan cấp tính, người bệnh có men gan tăng.
Ngoài ra một số bệnh cũng gây tăng men gan như bệnh ứ sắt, viêm gan tự miễn, sốt rét, đái tháo đường, béo phì… Tùy mức độ nặng nhẹ sẽ gây tăng men gan âm thầm hay khởi phát đột ngột.

5. Sử dụng thuốc tây, thuốc nam, thuốc đông y…tùy tiện làm tăng phá hủy tế bào gan một cách nguy hiểm

Theo thống kế của WHO, lạm dụng thuốc kháng sinh là nguyên nhân thứ 2, sau rượu – bia làm tăng men gan và hàng loạt các bệnh về gan: suy gan, xơ gan, viêm gan cấp…thậm chí cả ung thư gan.
Theo TS Đinh Quý Lan, thói quen sử dụng thuốc dễ dãi, bừa bãi của người Việt tiềm ẩn nguy cơ gây ảnh hưởng tới các cơ quan trong cơ thể, trong đó có gan. Nhất là việc sử dụng thuốc nam không hợp lý sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe của lá gan. Tôi đã chứng kiến có bệnh nhân chữa bệnh gan bằng thuốc nam nhưng sau một thời gian uống thuốc nam Ngay cả việc sử dụng thuốc tây không đúng cũng gây tăng men gan, như thuốc hóa trị điều trị ung thư, các thuốc chống lao, hay cả thuốc diệt virus trong điều trị bệnh gan cũng làm tăng men gan… .

6. Men gan tăng do chế độ ăn uống, ăn các loại thực phẩm độc hại

Tại Việt Nam, thực phẩm bẩn là một trong những nguyên nhân chính làm tăng men gan. Thực phẩm bẩn: Thực phẩm có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, thực phẩm có hóa chất độc hại, thực phẩm đã bị phân hủy…mang một lượng độc tố có hại cho cơ thể và gan chính là cơ quan thải các độc tố này. Trong quá trình thải các độc tố thực phẩm, gan vừa bị nhiễm độc lại vừa quá tải hoạt động từ đó làm tăng phá hủy tế bào gan, gan tổn thương và làm tăng men gan trong máu.
Thực phẩm nhiễm sán là gan cũng vô cùng nguy hiểm và không hiếm tại Việt Nam. Các loại ngô, đậu, bắp bị mốc, nấm độc, gạo mốc … đều có chất aflatoxin gây tăng men gan, viêm gan, ung thư gan… Theo các nhà khoa học, aflatoxin là chất gây ung thư mạnh nhất, hấp thu qua đường tiêu hóa, nếu hấp thu 2,5mg aflatoxin trong 89 ngày sẽ xuất hiện ung thư gan sau 1 năm.

7. Thức ăn chứa nhiều dầu mỡ cũng làm tăng men gan

Việc lạm dụng các loại thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, thực phẩm đóng hộp nhiều chất bảo quản, đồ ăn chiên kỹ cũng là một nguyên nhân chính làm tăng men gan.
Các loại thực phẩm giàu gốc béo, đặc biệt là gốc béo có nguồn gốc động vật buộc gan phải hoạt động với công suất cao và sinh ra tình trạng quá tải và làm tổn thương tế bào gan.
LỜI KHUYÊN CHO BẠN:
Tăng men gan là do gan bị tổn thương, tế bào gan bị phá hủy một cách bất thường. Men gan tăng cũng là cách mà lá gan của bạn đang kêu cứu. Nó báo hiệu cho bạn về những bệnh mà gan có thể đang mắc phải, trong đó, không ít bệnh dẫn đến tử vong.
Tuyệt đối đừng chủ quan khi tăng men gan, mọi sự chủ quan của bạn với lá gan đều sẽ phải trả giá đắt. Khi men gan tăng, bạn cần phải thăm khám sớm, kỹ lưỡng để phát hiện bệnh về gan mà bạn đang mắc phải. Từ đó, có giải pháp điều trị thích hợp. Và điều trị men gan tăng là điều trị căn bệnh khiến tế bào gan của bạn bị phá hủy.